به گزارش قدس آنلاین، در حالی‌ که حجم واردات کالا به بازار روسیه سالانه ۲۴۰ تا ۲۷۰ میلیارد دلار برآورد می‌شود سهم ایران از بازار بزرگ این همسایه شمالی کمتر از ۵۰۰ میلیون دلار تخمین زده می‌شود. کارشناسان فقدان زیرساخت‌های حمل‌ونقل، نبود دیپلماسی اقتصادی و عدم شناخت تاجران ایرانی از بازار روسیه را از ترمزهای کلیدی توسعه تجارت بین دو کشور می‌دانند.

آن‌ طور که آمار می‌گوید سهم ایران از صادرات به روسیه رقمی معادل ۴/۰درصد ارزیابی می‌شود ولی کشورهایی مانند ترکیه با ۱/۵ درصد، ویتنام ۲/۴درصد و اکوادور ۳/۱درصد در زمره کشورهایی هستند که سهم بیشتری از صادرات به این کشور را به خود اختصاص داده‌اند.

عمده واردات ایران از روسیه در سال گذشته با ۶/۲میلیون تن به ارزش بیش از یک میلیارد دلار به محصولات غذایی و کالاهای اساسی مثل گندم، ذرت و یا جو و دانه‌های سویا اختصاص دارد. صادرات ایران به روسیه نیز کمتر از یک‌میلیون تن به ارزش ۴۸۵ میلیون دلار بوده است. حدود ۶۰درصد صادرات ایران به روسیه نیز محصولات کشاورزی، شیلات و مواد غذایی است. در بین اقلام صادراتی به روسیه می‌توان به فلفل، پسته، انگور و یا کالاهای دیگری مثل مواد معدنی، سنگ‌آهن و یا شیمیایی اشاره کرد.

سهم اندک کشور از بازار ناشناخته روسیه

محمود شوری، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل روسیه در گفت‌وگو با خبرنگار ما درباره موانع توسعه صادرات به روسیه می‌گوید: دولت‌های مختلف ایران و روسیه سال‌هاست که تلاش می‌کنند روابط تجاری فی‌مابین را با رفع موانع ارتقا بدهند و به نظر می‌رسد به لحاظ اسنادی و مسائل قانونی مسیر خوبی را تاکنون طی کرده‌اند و تفاهم‌نامه‌های زیادی برای همکاری‌های اقتصادی به امضا رسانده‌اند اما واقعیت این است که تلاش‌های صورت گرفته به دلیل برخی موانع داخلی در کشور ما مثمرثمر نبوده و حجم تبادلات تجاری ایران و روسیه همچنان محدود است. یکی از مهم‌ترین دلایل این مسئله به فقدان برخی ظرفیت‌ها و پراکنده بودن بخش دیگری از ظرفیت‌های لازم در اقتصاد داخلی ما برمی‌گردد که از توان کشورمان برای پاسخگویی به نیازهای کشور بزرگی مانند روسیه می‌کاهد.

پژوهشگر مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام می‌افزاید: با وجود اینکه هم اراده سیاسی رهبران دو کشور بر گسترش روابط تجاری بوده و هم علاقه‌مندی‌های زیادی در این حوزه بین تاجران، کارآفرینان و صنعتگران ما و روسیه شکل‌ گرفته است ولی همین پراکنده بودن و نبود شناخت نسبت به ظرفیت‌های موجود در کشور و بازار هدف سبب شده نتوانیم همکاری اقتصادی میان دو کشور را در کل ۳۰ سال گذشته به حد مطلوب برسانیم.

این پژوهشگر مسائل روسیه مهم‌ترین مسئله در ارتباط با صادرات به روسیه را نبود زیرساخت‌های حمل‌ونقل و دسترسی به بازارهای هدف می‌داند و می‌افزاید: ساختار تجارت ایران و روسیه بیشتر مبتنی بر تبادل محصولات کشاورزی است و در این روند مسئله مهم دسترسی سریع به بازارهای روسیه است.شوری با بیان اینکه بخش مهمی از فعالیت‌های اقتصادی کشورمان با روسیه از طریق مسیرهای زمینی انجام می‌شود می‌افزاید: کشور ما مسیر زمینی مستقیم با روسیه ندارد و امور بازرگانی ما بایستی از طریق آذربایجان یا کشورهای آسیای مرکزی صورت پذیرد که طبیعتاً مشکلات زیادی در این مسیر وجود دارد.این استاد دانشگاه تأکید می‌کند: البته می‌توانیم از طریق کشتی از دریای خزر به روسیه مرتبط شویم ولی امکان فساد محصولات کشاورزی از این راه بیشتر است؛ چراکه مسیر دریایی از زمینی طولانی‌تر خواهد بود و از طرفی ما برای این کار به کشتی‌های مدرن‌تری که مجهز به سردخانه باشند نیازمندیم که در دسترس نیست.

پابرجا بودن موانع بانکی بازرگانان

این کارشناس اقتصادی پابرجا بودن مسائل مالی و بانکی را از دیگر موانع مراودات تجاری بین فعالان اقتصادی دو کشور ذکر می‌کند و می‌افزاید: با وجود تأکید مقامات هر دو کشور بر استفاده از ارزهای ملی هنوز ساختار بانکی قرص و محکمی برای تضمین این همکاری‌های تجاری وجود ندارد.
شوری در پاسخ به اینکه چرا ایران در زمان ایجاد تنش میان ترکیه و روسیه نتوانست به تأمین بخشی از بازار این کشور بپردازد می‌افزاید: ایران کشور کم‌آبی است که تنوع محصولات کشاورزی در آن به‌ اندازه ترکیه نیست. این کشور به خاطر شرایط جغرافیایی خوبی که دارد می‌تواند محصولات کشاورزی متنوع صادراتی را با قیمت مناسب به مقصد روسیه ارسال کند ولی ما به دلیل فقدان زیرساخت‌ها و نداشتن ظرفیت‌های لازم نتوانستیم از این فرصت به نفع کشورمان بهره بگیریم. از طرف دیگر شرایط جوی کشور به شکلی است که نمی‌توانیم تضمینی برای تأمین محصولات کشاورزی بدهیم.

وی با تأکید بر اینکه در حال حاضر موازنه تجاری بین دو کشور به نفع روسیه است می‌افزاید: افزایش مراودات تجاری را نباید به محصولات کشاورزی محدود کنیم، امروز می‌توانیم با یک برنامه‌ریزی جدی، فوری و منسجم و با شناسایی فرصت‌های بازار هدف به گسترش روابط اقتصادی و صنعتی بین دو کشور بپردازیم.

فقدان حلقه اتصال ریلی بنادر شمالی ایران

بهرام نظام‌الملکی، کارشناس حوزه صادرات نیز در گفت‌وگویی توسعه روابط بین دو کشور را منوط به ارتباط مستقیم بین ایران و روسیه می‌داند و می‌افزاید: باید خط ریلی ما به روسیه وصل شود. ولی خط آهن رشت- آستارا که هشت سال است وعده وصل آن را داده‌اند هنوز محقق نشده است.

وی با تأکید بر اینکه کشور روسیه بیش از ۹۰درصد صادرات خود به ایران را با کشتی از راه ‌آبی انجام می‌دهد می‌افزاید: هم‌ اکنون مسیر اصلی صادرات ایران به روسیه به علت نبودن کشتی‌های مجهز و  کانتینرهای سردخانه‌ای، از مرز زمینی آستارا از طریق کشور آذربایجان است و با وجود داشتن مرز آبی مشترک بین دو کشور تقریباً هیچ استفاده‌ای از حمل‌ونقل دریایی بین دو کشور که ارزان‌ترین روش حمل‌ونقل  در جهان است صورت نمی‌گیرد صادرات زمینی به ‌وسیله کامیون به دلیل هزینه‌های بالای حمل‌ونقل و مشکلاتی مانند دیر رسیدن محموله‌ها و فاسد شدن آن‌ها مشکلات زیادی برای تاجران و بازرگانان ایرانی به وجود آورده است.

انتهای پیام/